Του Γιώργου Αδαλή*
Όταν μιλάμε για ύπαρξη υδρογονανθράκων σε ένα κράτος, δεν σημαίνει αυτομάτως τη μεταβολή της χώρας σε... Σαουδική Αραβία. Ας δούμε γιατί.
Η γνωστή Πολυεθνική BP, στην οποία προσωπικά συνηθίζω να ασκώ κριτική λόγω της πολιτικής της υπέρ των τουρκικών συμφερόντων και κατά των Ελληνοκυπριακών, δημοσιεύει κάθε χρόνο μια έκθεση για τα αποθέματα πετρελαίου, υπό τον τίτλο «BP Statistical Review of World Energy». Με βάση την τελευταία αυτή έκθεση, καθώς και στοιχεία από το ΔΝΤ για το κατά κεφαλήν ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) σε ισοτιμία αγοραστικής δύναμης (PPP) που δημοσιεύτηκαν για το 2017, θα παρουσιάσουμε σήμερα τις 15 χώρες του κόσμου με τα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου, ξεκινώντας ανάποδα από τη μικρότερη.
15. Βραζιλία
• Αποδεδειγμένα αποθέματα πετρελαίου: 12,8 δισ. βαρέλια (αποτελούν το 0,8% του παγκόσμιου συνόλου)
• 2017 ημερήσια παραγωγή πετρελαίου: 2,7 εκατ. βαρέλια
• ΑΕΠ ανά κάτοικο: 15.553 δολάρια
Το πετρέλαιο αποτελούσε σχεδόν το 9% των εξαγωγών της Βραζιλίας το 2017 και το μεγαλύτερο μέρος πωλήθηκε στην Κίνα και στις ΗΠΑ. Η Petrobras, μια κρατική εταιρεία ενέργειας, είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός πετρελαίου στη χώρα, ο οποίος εκμεταλλεύεται 13 από τα 17 διυλιστήρια στη Βραζιλία. Όπως βλέπουμε, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ είναι μόλις 15,553 δολάρια ανά Βραζιλιάνο. Αρκετά μικρό, δηλαδή, μια και όλοι γνωρίζουμε τι προβλήματα αντιμετωπίζει αυτή η χώρα της Λατινικής Αμερικής.
14. Κατάρ
• Αποδεδειγμένα αποθέματα πετρελαίου: 25,2 δισ. βαρέλια (1,5% του παγκόσμιου συνόλου)
• 2017 ημερήσια παραγωγή πετρελαίου: 1,9 εκατ. βαρέλια
• ΑΕΠ ανά κάτοικο: 128.647 δολάρια
Το Κατάρ είναι μια πολύ μικρή χώρα στην οποία ζουν μόλις 3 εκατομμύρια άνθρωποι. Και με τέτοια παραγωγή, έχει το υψηλότερο ΑΕΠ στον πλανήτη, με 128.64 δολάρια/κάτοικο. Το πετρέλαιο αντιπροσώπευε πάνω από το 80% των εξαγωγών και ήταν μέλος του ΟΠΕΚ (Οργανισμός Πετρελαιαγωγών Κρατών), μέχρι το 2019, οπότε και αποσύρθηκε.
13. Κίνα
• Αποδεδειγμένα αποθέματα πετρελαίου: 25,7 δισ. βαρέλια (1,5% του παγκόσμιου συνόλου)
• 2017 ημερήσια παραγωγή πετρελαίου: 3,8 εκατ. βαρέλια
• ΑΕΠ ανά κάτοικο: 16.842 δολάρια
Η πολυπληθέστερη χώρα στον κόσμο, και τέταρτη σε έκταση διεθνώς, βασίζεται περισσότερο στο πετρέλαιο από κάθε άλλη χώρα για τις ενεργειακές της ανάγκες. Η Κίνα κατανάλωσε περίπου 608 εκατ. τόνους πετρελαίου μόνο το 2017. Η κρατική Sinopec και η China National Petroleum Corporation (CNPC) είναι σημαντικοί παράγοντες της βιομηχανίας ορυκτών καυσίμων του έθνους. Είναι δύο από τις μεγαλύτερες εταιρείες ενέργειας της Κίνας και του κόσμου. Παρ’ όλα αυτά, η Κίνα εισάγει πετρέλαιο για να καλύψει τις ανάγκες της, κυρίως από τη Σαουδική Αραβία, το Ιράν, το Ιράκ και άλλες χώρες της Μέσης Ανατολής.
12. Καζακστάν
• Αποδεδειγμένα αποθέματα πετρελαίου: 30 δισ. βαρέλια (1,8% του παγκόσμιου συνόλου)
• 2017 ημερήσια παραγωγή πετρελαίου: 1,8 εκατ. βαρέλια
• ΑΕΠ ανά κάτοικο: 26,491 δολάρια
Το Καζακστάν είναι μια τεράστια χώρα έκτασης ενός εκατομμυρίου τετραγωνικών μιλίων, όσο το μέγεθος της Δυτικής Ευρώπης. Τα αποθέματα πετρελαίου βρίσκονται κυρίως στο δυτικό τμήμα της χώρας και οι εξαγωγές της σε πετρέλαιο το 2017 έφτασαν στα 44,1 δισ. δολάρια.
11. Νιγηρία
• Αποδεδειγμένα αποθέματα πετρελαίου: 37,5 δισ. βαρέλια (2,2% του παγκόσμιου συνόλου)
• 2017 ημερήσια παραγωγή πετρελαίου: 2 εκατ. βαρέλια
• ΑΕΠ ανά κάτοικο: 5.887 δολάρια
Η Νιγηρία παράγει κατά μέσο όρο 2 εκατ. βαρέλια την ημέρα και παρά το ότι αποτελεί τη μεγαλύτερη πετρελαιοπαραγωγό χώρα στην Αφρική, το κατά κεφαλήν ΑΕΠ της είναι μόλις 5.887 δολάρια. Το πετρέλαιο αντιπροσώπευε το 90% των εξαγωγών της χώρας κι έφτανε στα 46,8 δισ. δολάρια το 2017.
10. Λιβύη
• Αποδεδειγμένα αποθέματα πετρελαίου: 48,4 δισ. βαρέλια (2,9% του παγκόσμιου συνόλου)
• 2017 ημερήσια παραγωγή πετρελαίου: 865.000 βαρέλια
• ΑΕΠ ανά κάτοικο: 19.673 δολάρια
Η κατάσταση στη Λιβύη είναι λίγο πολύ γνωστή. Αν και μετά την πτώση του Καντάφι το 2011, η παραγωγή πετρελαίου μειώθηκε κατά 42,7% την τελευταία δεκαετία, εν τούτοις αποτελεί το 90% των εσόδων της χώρας
9. Ηνωμένες Πολιτείες
• Αποδεδειγμένα αποθέματα πετρελαίου: 50,0 δισ. βαρέλια (2,9% του παγκόσμιου συνόλου)
• 2017 ημερήσια παραγωγή πετρελαίου: 13,1 εκατ. βαρέλια
• ΑΕΠ ανά κάτοικο: 59.928 δολάρια
Οι ΗΠΑ παράγουν κατά μέσο όρο 13,1 εκατ. βαρέλια ημερησίως, τη μεγαλύτερη ποσότητα στον κόσμο και ισοδυναμούν με το 14,1% της παγκόσμιας ημερήσιας παραγωγής πετρελαίου. Το πετρέλαιο αντιπροσώπευε το 9% περίπου των 2,2 τρισ. δολαρίων στις εισαγωγές της το 2017.
8. Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα
• Αποδεδειγμένα αποθέματα πετρελαίου: 97,8 δισ. βαρέλια (5,8% του παγκόσμιου συνόλου)
• 2017 ημερήσια παραγωγή πετρελαίου: 3,9 εκατ. βαρέλια
• ΑΕΠ ανά κάτοικο: 74.035 δολάρια
Το πετρέλαιο αντιπροσώπευε σχεδόν το ήμισυ των εξαγωγών 142 δισ. δολ. ΗΠΑ από το Ηνωμένο Βασίλειο. Ενώ δεν θα ανακαλυφθούν πιθανώς άλλα αποθέματα πετρελαίου στη μικρή χώρα του Περσικού Κόλπου, η χώρα χρησιμοποιεί βελτιωμένες τεχνικές ανάκτησης πετρελαίου.
7. Κουβέιτ
• Αποδεδειγμένα αποθέματα πετρελαίου: 101,5 δισ. βαρέλια (6% του παγκόσμιου συνόλου)
• 2017 ημερήσια παραγωγή πετρελαίου: 3 εκατ. βαρέλια
• ΑΕΠ ανά κάτοικο: 72.096 δολάρια
Το Κουβέιτ, ένα κράτος-μέλος του ΟΠΕΚ, είναι ένα μικρό έθνος στην άκρη του Περσικού Κόλπου και αποτελεί μία από τις μόλις επτά χώρες στον κόσμο με αποθέματα πετρελαίου άνω των 100 δισ. βαρελιών. Τον Αύγουστο του 1990, το Ιράκ εισέβαλε στο Κουβέιτ και τότε παρήγαγε 1,4 εκατ. βαρέλια ημερησίως, ενώ μετά την εισβολή μόλις 185.000 βαρέλια την ημέρα. Σήμερα παράγει 3 εκατ. βαρέλια την ημέρα.
6. Ρωσία
• Αποδεδειγμένα αποθέματα πετρελαίου: 106,2 δισ. βαρέλια (6,3% του παγκόσμιου συνόλου)
• 2017 ημερήσια παραγωγή πετρελαίου: 11,3 εκατ. βαρέλια
• ΑΕΠ ανά κάτοικο: 25.763 δολάρια
Η Ρωσία είναι η μεγαλύτερη σε έκταση χώρα στον κόσμο με πάνω από 106 δισ. βαρέλια αποθεμάτων πετρελαίου. Το πετρέλαιο αντιπροσώπευε το ήμισυ των εξαγωγών της χώρας ύψους 341 δισ. δολαρίων το 2017.
5. Ιράκ
• Αποδεδειγμένα αποθέματα πετρελαίου: 148,8 δισ. βαρέλια (8,8% του παγκόσμιου συνόλου)
• 2017 ημερήσια παραγωγή πετρελαίου: 4,5 εκατ. βαρέλια
• ΑΕΠ ανά κάτοικο: 16.935 δολάρια
Το Ιράκ εξαρτάται σε μεγαλύτερο βαθμό από τα έσοδα από το πετρέλαιό του απ’ ό,τι τα περισσότερα κράτη του ΟΠΕΚ. Το αργό πετρέλαιο αντιπροσώπευε το 95% των εξαγωγών του Ιράκ ύψους 60,8 δισ. δολαρίων το 2017. Κατά την τελευταία δεκαετία, η μέση ημερήσια παραγωγή πετρελαίου στη χώρα αυξήθηκε από 3,1 εκατομμύρια βαρέλια σε 4,5 εκατομμύρια, κάνοντας άλμα 46,8%.
4. Ιράν
• Αποδεδειγμένα αποθέματα πετρελαίου: 157,2 δισ. βαρέλια (9,3% του παγκόσμιου συνόλου)
• 2017 ημερήσια παραγωγή πετρελαίου: 5 εκατ. βαρέλια
• ΑΕΠ ανά κάτοικο: 20.885 δολάρια
Ιδρυτικό μέλος του ΟΠΕΚ, το Ιράν είναι μία από τις τέσσερις μόνο χώρες στον κόσμο που ελέγχει πάνω από 150 δισ. βαρέλια πετρελαίου. Με το μέσο όρο των 5 εκατ. βαρελιών ημερησίως, είναι επίσης ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς πετρελαίου παγκοσμίως. Όλη η εξερεύνηση και παραγωγή πετρελαίου στο Ιράν διοικείται από την Εθνική Ιρανική Εταιρεία Πετρελαίου. Και μόλις πριν απο 4 ημέρες, στις 11 Νοεμβρίου, η χώρα ανακοίνωσε ότι ανακάλυψε νέο κοίτασμα, το οποίο προσθέτει στα αποθέματά του άλλα 50 δισ. βαρέλια, φτάνοντας συνολικά στα 200 δισ.!
3. Καναδάς
• Αποδεδειγμένα αποθέματα πετρελαίου: 168,9 δισ. βαρέλια (10% του παγκόσμιου συνόλου)
• 2017 ημερήσια παραγωγή πετρελαίου: 4,8 εκατ. βαρέλια
• ΑΕΠ ανά κάτοικο: 46.510 δολάρια
Η δεύτερη μεγαλύτερη χώρα στον κόσμο ανά ξηρά δια-θέτει 168,9 δισ. βαρέλια πετρελαίου, έχοντας το τρίτο μεγαλύτερο απόθεμα διεθνώς. Η παραγωγή πετρελαίου αυξήθηκε κατά 29,2% την τελευταία δεκαετία και η χώρα δημιούργησε ρεκόρ 4,8 εκατ. βαρελιών ημερησίως το 2017. Οι εταιρικοί γίγαντες στον πετρελαϊκό τομέα του Καναδά είναι ιδιωτικοί, όπως η Suncor, η Syncrude, η Canadian Natural Resources Limited και η Imperial Oil.
2. Σαουδική Αραβία
• Αποδεδειγμένα αποθέματα πετρελαίου: 266,2 δισ. βαρέλια (15,7% του παγκόσμιου συνόλου)
• 2017 ημερήσια παραγωγή πετρελαίου: 12 εκατ. βαρέλια
• ΑΕΠ ανά κάτοικο: 53.893 δολάρια
Με 266,2 δισ. βαρέλια πετρελαίου, δηλαδή το δεύτερο μεγαλύτερο απόθεμα διεθνώς, και 12 εκατ. βαρέλια ημερησίως, η χώρα αποτελεί στρατηγικό σύμμαχο των ΗΠΑ.
1. Βενεζουέλα
• Αποδεδειγμένα αποθέματα πετρελαίου: 303,2 δισ. βαρέλια (17,9% του παγκόσμιου συνόλου)
• 2017 ημερήσια παραγωγή πετρελαίου: 2,1 εκατ. βαρέλια
• 5 ετής μεταβολή της παραγωγής πετρελαίου: -22%
• ΑΕΠ ανά κάτοικο: (Δεν υπάρχουν στοιχεία)
Η Βενεζουέλα αντιμετωπίζει τεράστια πολιτική κρίση, εξ’ ού και δεν υπάρχουν στατιστικά στοιχεία για την οικονομία της, αλλά έχει τα μεγαλύτερα αποθέματα πετρελαίου από κάθε άλλη χώρα, περίπου 303,2 δισ. βαρέλια, σχεδόν το 18% των παγκόσμιων αποθεμάτων. Η οικονομία εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το πετρέλαιο, το οποίο αντιπροσωπεύει πάνω από το 90% των συνολικών εξαγωγών της.
Τελειώνοντας την ανάλυση εδώ, παρατηρούμε ότι 5 από τις 15 μεγαλύτερες πετρελαιοπαραγωγούς χώρες (Βενεζουέλα, Ιράκ, Λιβύη, Νιγηρία, Βραζιλία) έχουν ισχνές ή ακόμα και διαλυμένες οικονομίες, ενώ άλλες 3 είναι σε μεσαία επίπεδα (Ιράν, Καζακστάν, Κίνα). Το βιοτικό επίπεδο αυτών των 8 χωρών είναι πάρα πολύ χαμηλό. Άρα, όλοι αυτοί που προεξοφλούν την αυτόματη ανάπτυξη του βιοτικού μας επιπέδου σε Ελλάδα και Κύπρο, λόγω των κοιτασμάτων που ανακαλύπτονται, ας μην προτρέχουν. Οι υδρογονάνθρακες, για να επιφέρουν ευμάρεια και πλούτο σε μια χώρα, χρειάζονται κι ένα στιβαρό και αποφασιστικό πολιτικό προσωπικό. Άλλως, όσα πετρέλαια και να διαθέτει μια χώρα, εύκολα γίνονται οι... παρίες της διεθνούς οικονομίας.
Γι’ αυτό, Ελλάδα και Κύπρος ας μην βιαζόμαστε να χαρούμε ως μελλοντικοί... Σεΐχηδες.
* O κ. Γιώργος Αδαλής είναι οικονομολόγος με ειδικότητα στην Οικονομετρία, Μηχανικός Η/Υ και ίδρυσε το 1999 την πρώτη ηλεκτρονική εφημερίδα στην Ελλάδα (aegeantimes.gr)
ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ «ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗΣ»
ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ Η ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΕΠΙΣΚΕΠΤΕΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΑΣ