Το μεγαλύτερο πρόβλημα της Δικαιοσύνης, την καθυστέρηση στην απονομή της, που έχει κατατάξει τη χώρα στην Τρίτη χειρότερη θέση όσον αφορά τις καταδίκες από το Ευρωπαικό Δικαστήριο, ανέδειξαν χθές οι συμμετέχοντες στην ημερίδα για τη βραδύτητα στην απονομή της Δικαιοσύνης, που διοργάνωσε στο Βιοτεχνικό Επιμελητήριο Αθήνας, η νεοσυσταθείσα "Κίνηση Επιτάχυνσης της Δικαιοσύνης”.
Στην εκδήλωση συμμετείχαν οι πρώην υπουργοί Δικαιοσύνης Ευάγγελος Βενιζέλος, Μιλτιάδης Παπαϊωάννου, Χαράλαμπος Αθανασίου και Σταύρος Κοντονής, θέτοντας πολλές φορές στο στόχαστρο της κριτικής τους παράγοντες της Δικαιοσύνης, ιδίως δικαστικούς λειτουργούς και δικηγόρους, συντεχνιακές νοοτροπίες, αλλά και την ίδια την πολιτεία για την πολυνομία και την κακή νομοθεσία.
Χαρακτηριστικό είναι ότι παρά τα 45 νομοθετήματα που έχουν γίνει μετά το 2000, το πρόβλημα εξακολουθεί να παραμένει, με μοναδική ελπίδα πλέον την ενίσχυση του θεσμού της διαμεσολάβησης, της ψηφιακής Δικαιοσύνης, κ.λπ.
Χαιρετισμό απηύθυναν ο υπουργός Δικαιοσύνης Κωνσταντίνος Τσιάρας, η πρόεδρος του Αρείου Πάγου Μαρία Γεωργίου, ο αντιπρόεδρος του Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Αθήνας Κωνσταντίνος Δαμίγος, ενώ το "παρών” έδωσαν πολλοί εκπρόσωποι του νομικού κόσμου, όπως οι πρόεδροι των Δικηγορικών Συλλόγων Αθήνας και Πειραιά Δημήτριος Βερβεσός και Γεώργιος Σταματογιάννης, αντίστοιχα, ο πρόεδρος της Ένωσης Διοικητικών Δικαστών Παναγιώτης Δανιάς, η επίτιμη πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας Ειρήνη Σαρπ, ο επίτιμος εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Γεώργιος Σανιδάς, ο πρώην δικαστής του Δικαστηρίου Ευρωπαϊκής Ένωσης Μιχαήλ Βηλαράς, ο πρόεδρος της Εταιρείας Δικαστικών Μελετών, επίτιμος αρεοπαγίτης Ιωάννης Χαμηλοθώρης, οι πρώην γενικοί γραμματείς του υπουργείου Δικαιοσύνης Νικόλαος Κανελλόπουλος και Ιωάννης Παπαδογιαννάκης, κ.ά.
Κων. Τσιάρας
Στον χαιρετισμό του ο υπουργός Δικαιοσύνης κ. Τσιάρας σημείωσε ότι θα πρέπει να αισθανόμαστε όλοι μέλη της "Κίνησης Επιτάχυνσης της Δικαιοσύνης” και ότι η ημερίδα δίνει την ευκαιρία για έναν ειλικρινή διάλογο, χωρίς πολιτικές αντιπαλότητες. Χαρακτήρισε την βραδύτητα απονομής της Δικαιοσύνης πολυπαραγοντικό πρόβλημα, με πολλές αιτίες και παθογένειες, κάνοντας λόγο για πανσπερμία διατάξεων, για στρεβλή αντιμετώπιση της ανεξαρτησίας της Δικαιοσύνης, για δημοσιοϋπαλληλική νοοτροπία, που έχει παρεισφρύσει και στον χώρο της Δικαιοσύνης. Επισήμανε, ο υπουργός Δικαιοσύνης, ότι η καθυστέρηση απονομής της Δικαιοσύνης αφήνει τον πολίτη απροστάτευτο, την διαφθορά να ευδοκιμεί, ενώ αναφέρθηκε στην δυνατότητα αντιμετώπισης αυτής της διαχρονικής παθογένειας, με ενίσχυση της διαμεσολάβησης, διεύρυνση της ψηφιακής Δικαιοσύνης, προώθηση του Δικαστικού Χάρτη, κ.ά.
Συντονίζοντας τη συζήτηση, ο δημοσιογράφος Τάκης Τσιμπούκης μίλησε για αλλεπάλληλες καταδίκες της Ελλάδας από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) λόγω καθυστέρησης απονομής της Δικαιοσύνης, που την φέρνουν στην τρίτη χειρότερη θέση σε "Ευρωκαταδίκες” (για παραβίαση του "εύλογου χρόνου”), μετά την Ιταλία και την Τουρκία. Σημείωσε ότι στα 62 χρόνια λειτουργίας του το ΕΔΔΑ έχει εκδώσει συνολικά 19.739 καταδικαστικές αποφάσεις, από τις οποίες οι 5.950 αφορούν καθυστερήσεις απονομής της Δικαιοσύνης. Τις περισσότερες σχετικές καταδίκες έχει η Ιταλία (1.202), ενώ ακολουθεί η Τουρκία (608) και η Ελλάδα (542), που έχει καταβάλει πρόστιμα 1.800.000 ευρώ και δικαστικά έξοδα ύψους 166.000 ευρώ. Το 2019 η Ελλάδα ήταν τελευταία (25η) μεταξύ των Ευρωπαϊκών κρατών στον χρόνο επίλυσης των διαφορών Διοικητικής Δικαιοσύνης και 24η στις εκκρεμείς διοικητικές υποθέσεις, το διάστημα 2017-2019.
Μαρία Γεωργίου
Η πρόεδρος του Α.Π. κ. Γεωργίου σημείωσε ότι αποτελεί στόχο της να μην υπάρχουν δικαστές που να καθυστερούν την δημοσίευση αποφάσεων, προσθέτοντας ότι δεν έχει ίχνος τύψεων γιατί κάποιοι που καθυστερούν υπερβολικά, θα πάψουν να είναι δικαστές. Υποστήριξε ότι αυτοί είναι μεν πολύ λίγοι, αλλά προσβάλλουν το κύρος της Δικαιοσύνης, ενώ τόνισε ότι θα πρέπει όλοι, πριν γίνουν δικαστές, ήδη από την Εθνική Σχολή Δικαστών, να γνωρίζουν πόσο απαιτητική είναι η δουλειά του δικαστή.
Ευάγγελος Βενιζέλος
Ο κ. Βενιζέλος σημείωσε την προβληματική θέση που κατέχει η Ελλάδα σε καταδίκες από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, χαρακτηρίζοντας το πρόβλημα διεθνές και τονίζοντας ότι οι καθυστερήσεις στην Δικαιοσύνη έχουν ως κοινό παρονομαστή ότι κλονίζεται η ασφάλεια δικαίου, δοκιμάζεται η κοινωνική ειρήνη, πλήττονται τομείς της Οικονομίας, η τιμωρία του θύτη καθίσταται ανεπίκαιρη και ταλαιπωρούνται τα θύματα. Επισήμανε επίσης ο κ. Βενιζέλος ότι υπάρχουν στην ποινική Δικαιοσύνη προκαταρκτικές εξετάσεις που διαρκούν επί έτη και παραβιάζεται ήδη από την προδικασία, η Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Επέκρινε τις πολλές αντιδράσεις που υπήρξαν για την διαμεσολάβηση και την πιλοτική δίκη, ενώ χαρακτήρισε κρίσιμη την στάση του δικηγορικού σώματος καθώς υπάρχουν κραυγαλέες ανισότητες στην κατανομή της δικηγορικής ύλης. Πρόσθεσε ότι πρέπει να πεισθούν οι δικηγόροι ότι η επιτάχυνση απονομής της Δικαιοσύνης είναι επαγγελματικά και οικονομικά συμφέρουσα επιλογή, κάτι που δεν είναι αυτονόητο, όταν η αμοιβή καθορίζεται ανά πράξη.
Μιλτιάδης Παπαϊωάννου
Ο κ. Παπαϊωάννου αναφέρθηκε σε πρόβλημα αξιοπιστίας των θεσμών στην χώρα μας και τόνισε ότι τα αίτια των καθυστερήσεων αφορούν την πολιτεία και το δικαστικό σώμα. Μίλησε για πολυνομία, κακή νομοθεσία, αθρόα ποινικοποίηση, με συνεχείς αλλαγές σε πάρα πολύ σύντομο χρόνο, για ανεπάρκεια της Δημόσιας Διοίκησης και γραφειοκρατία κρατικών οργάνων που καθυστερούν και οδηγούν σε αναβολές, για κακή οργάνωση, όπως και χωροταξικό σχεδιασμό δικαστηρίων. Επέκρινε το γεγονός ότι μετά από κάποια δειλά βήματα, η διαμεσολάβηση εγκαταλείφθηκε, ενώ στηλίτευσε τον μεγάλο αριθμό αντιπροέδρων στο ΣτΕ και στον ΑΠ, όπως και τους 24 πλέον αντεισαγγελείς ΑΠ. Τάχθηκε υπέρ της προαγωγής των δικαστών κατ’ επιλογή και όχι κατ’ αρχαιότητα. Χαρακτήρισε κοροϊδία τον θεσμό της επιθεώρησης των δικαστών, όταν κληρώνεται επιθεωρητής για ένα χρόνο και ο επιθεωρούμενος διαλέγει ο ίδιος τις αποφάσεις στις οποίες θα ελεγχθεί, με συνέπεια να έχουν όλοι πολύ υψηλή βαθμολογία, όπως στο Δημόσιο. Πρόσθεσε την ανάγκη να συνεχιστεί ο θεσμικός διάλογος που άνοιξε για την Δικαιοσύνη, στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας στην Βουλή.
Χαρ. Αθανασίου
Ο κ. Αθανασίου αναφέρθηκε σε προβλήματα λειτουργικότητας και αποτελεσματικότητας της Δικαιοσύνης, που οδηγούν ουσιαστικά σε αρνησιδικία, εκφράζοντας την ελπίδα ότι οι πρόσφατες αλλαγές στην ποινική δικονομία μπορούν να δώσουν κάποια διέξοδο. Σημείωσε ότι σε αντίθεση με άλλες χώρες, η διαμεσολάβηση είναι παραγνωρισμένος θεσμός στην Ελλάδα και ότι γίνονται προσπάθειες να αντιληφθούν πολίτες και επιχειρήσεις ότι είναι προς το συμφέρον τους η εφαρμογή της. Τόνισε ότι χρειάζεται θεσμική πρωτοβουλία από την Βουλή, χωρίς παρωπίδες και συνδικαλιστικές σκοπιμότητες, για να θεσμοθετηθεί ο δραστικός περιορισμός των αναβολών, να επεκταθεί ο αριθμός ωρών συνεδρίασης των δικαστηρίων (με αντίστοιχη αύξηση αποδοχών των γραμματέων), να γίνει νέα χωροταξία δικαστηρίων, να κατασκευαστούν οι αναγκαίες αίθουσες, κ.λπ.
Σταύρος Κοντονής
Ο κ. Κοντονής σημείωσε ότι χρειάζεται ένα μέτωπο κοινής λογικής που θα συγκρουστεί με μικρά και μεγάλα συμφέροντα, τονίζοντας ότι λύσεις έχουν διατυπωθεί εδώ και χρόνια, αλλά παραμένουν "πουκάμισο αδειανό”. Στηλίτευσε τις αντιδράσεις δικαστών και δικηγόρων σε διάφορα μέτρα. Επισήμανε ότι η εξωδικαστική επίλυση διαφορών λειτουργεί στο εξωτερικό, και υπενθύμισε ότι ο ηλεκτρονικός πλειστηριασμός, ενώ σμίκρυνε τις διαδικασίες αναγκαστικής εκτέλεσης και απέτρεψε την εμπλοκή του υποκόσμου, που έπαιρνε περιουσίες ανθρώπων για ένα κομμάτι ψωμί, είχε βρει τεράστιες αντιδράσεις εντός και εκτός Βουλής, ακόμα και από το κόμμα που τότε ανήκε (ΣΥΡΙΖΑ). Επέκρινε ότι στη νομοπαρασκευαστική επιτροπή, με περίεργη σύμπραξη δικαστών και δικηγόρων, κατά πλειοψηφία αφέθηκαν οι αναβολές ελεύθερες. Τόνισε, ακόμη, ότι υπάρχει αρκετά μεγάλος αριθμός δικαστών, γύρω στο 1/4, που καθυστερούν εκ συστήματος υποθέσεις. Συμφώνησε με τον κ. Παπαϊωάννου ότι η Επιθεώρηση των δικαστών είναι κοροϊδία και για κλάματα. Ανέφερε περίπτωση εισαγγελέα που παραπέμφθηκε για καθυστέρηση 172 προκαταρκτικών εξετάσεων, αλλά τιμωρήθηκε με πρόστιμο ίσο μόλις με αποδοχές 20 ημερών, καθώς και άλλης εισαγγελέως που ενώ είχε 414 ανεπεξέργαστες δικογραφίες για πάνω από 1,5 έτος, απηλλάγη πειθαρχικά με δικαιολογία ότι παρακολουθούσε σπουδές μεταπτυχιακές… Χαρακτήρισε όνειδος για ένα κράτος δικαίου, να υπάρχει ένα Πρωτοδικείο για 4 εκατ. πολίτες στην Αθήνα και να μην έχουν ιδρυθεί άλλα Πρωτοδικεία, γιατί οι δικηγόροι επικαλούνται ότι θα είναι μακριά για να πάνε, χωρίς να αντιλαμβάνονται ότι έτσι θα αυξηθεί η δικηγορική τους ύλη.
Π. Περάκης - Ελ. Τροβά
Εκπρόσωποι της Κίνησης Επιτάχυνσης της Δικαιοσύνης (Παναγιώτης Περάκης και Ελένη Τροβά), σε παρέμβασή τους επισήμαναν ότι η Δικαιοσύνη δεν αφορά μόνο τους δικαστές, τους δικηγόρους, κ.λπ., αλλά αφορά την κοινωνία που έχει χάσει την εμπιστοσύνη της στη Δικαιοσύνη και θεωρεί ότι είναι ένα κλειστό περίεργο διεφθαρμένο σύστημα. Προειδοποίησαν δε ότι η αργή απονομή της Δικαιοσύνης εξυπηρετεί την ανομία και νομιμοποιεί το έγκλημα, την διαφθορά και κάποια μορφής εξουσία ή ακόμα και επιχειρήσεις που χαράζουν την στρατηγική τους βάσει της αργής απονομής της Δικαιοσύνης.
