Νέα δεδομένα στον τρόπο που οι ασφαλιστικές εταιρείες ελέγχουν την αξιοπιστία των δεδομένων που τους υποβάλλουν οι ασφαλισμένοι, φέρνει επαναστατική απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Ούτε λίγο ούτε πολύ, δίνεται το «πράσινο φως» στις εταιρείες να προσλαμβάνουν… ντεντέκτιβ (!) για να τεκμηριώσουν το δίκαιο ή άδικο του αιτήματος αποζημίωσης του ασφαλισμένου.
Η πρώτη νομολογία που καταγράφεται επί του θέματος αφορά στην περίπτωση ζευγαριού στην Ελβετία, το οποίο προσέφυγε στο Δικαστήριο όταν ανακάλυψε ότι ο σύζυγος (και εμμέσως η γυναίκα του) παρακολουθούνταν από ιδιωτικό ερευνητή ασφαλιστικής εταιρείας και έτσι παραβιάστηκε το δικαίωμά τους στην ιδιωτικότητα. Το ΕΔΔΑ κατέληξε ότι οι έρευνες της εταιρείας, οι οποίες διεξήχθησαν σε δημόσιο χώρο και περιορίστηκαν στο να διαπιστώσουν τη δυνατότητα κινητικότητας του προσφεύγοντος, μετά από τροχαίο ατύχημα, είχαν αποκλειστικό σκοπό τη διασφάλιση των οικονομικών δικαιωμάτων του ασφαλιστή. Το Δικαστήριο του Στρασβούργου απεφάνθη ότι ο ασφαλιστής είχε υπέρτερο συμφέρον που καθιστούσε νόμιμη την παρέμβαση στο δικαίωμα της προσωπικότητας του προσφεύγοντος. Κρίσιμο σημείο για την κρίση των δικαστών ήταν ότι ο ασφαλιστής ήταν εκ του νόμου υποχρεωμένος να αποδείξει αν το θύμα δικαιούταν όντως αποζημίωση από την ασφαλιστική εταιρεία.
Η υπόθεση
Στη δικαιοσύνη προσέφυγαν οι Elvir και Eldina Mehmedovic που ζουν στην Ελβετία (υπ. Αρ. 17331/11 Elvir MEHMEDOVIC et Eldina MEHMEDOVIC contre la Suisse). Το 2001 ο ασφαλισμένος (ο σύζυγος) υπέστη σωματικές βλάβες κατά τη διάρκεια τροχαίου ατυχήματος. Συνεπεία τούτου υποστήριξε ότι υπέφερε από επιληπτικές κρίσεις και πόνο στο αριστερό του χέρι, και υπέβαλε δύο αγωγές αποζημίωσης για την ανικανότητά του να εκτελέσει οικιακές εργασίες. Οι δυο ασφαλιστικές εταιρείες των εμπλεκομένων οχημάτων, κοστολόγησαν τις απαιτήσεις του σε 1.777.353 ευρώ περίπου. Ο ασφαλιστής του κ. Mehmedovic προσέλαβε ιδιωτικό ντεντέκτιβ για να τον παρακολουθήσει προκειμένου να διαπιστώσει αν όντως ήταν ανίκανος για οικιακές εργασίες. Έτσι, κατέγραψε τις δραστηριότητές του για τέσσερις μέρες, τον Οκτώβριο του 2006 σε τοποθεσίες που ήταν προσιτές στο κοινό, άρα δημόσιες. Οι φωτογραφίες, τα βίντεο και η έκθεση παρακολούθησης έδειξαν ότι ο κ. Mehmedovic ήταν σε θέση, χωρίς πάρα πολύ μεγάλη δυσκολία, να μεταφέρει φορτία, να ψωνίζει, να κινείται, να καθαρίζει και να γυαλίζει το όχημά του. Η σύζυγός του εμφανίστηκε σε έξι φωτογραφίες, αλλά δεν ήταν εύκολα αναγνωρίσιμη.
Τον Μάιο του 2007, το ζευγάρι άσκησε αγωγή για προσβολή της προσωπικότητάς τους, αλλά απορρίφθηκε από τα εθνικά δικαστήρια. Το Ομοσπονδιακό Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε, ειδικότερα, ότι η προσβολή των δικαιωμάτων προσωπικότητας που απορρέει από την παρακολούθηση ενός ασφαλισμένου από έναν ιδιωτικό ντεντέκτιβ θα μπορούσε να δικαιολογηθεί από το γεγονός ότι τόσο ο ασφαλιστής όσο και όλοι οι άλλοι ασφαλισμένοι πελάτες του συλλογικά, δεν είναι υποχρεωμένοι να πληρώνουν αξιώσεις που δεν είναι δικαιολογημένες.
Το Στρασβούργο
Το Δικαστήριο διαπίστωσε ότι η σχέση μεταξύ ασφαλισμένου και ασφαλιστή εμπίπτει στο πεδίο εφαρμογής του τομέα του ιδιωτικού δικαίου και ότι ο ασφαλιστής είχε το καθήκον να επαληθεύσει εάν η αξίωση του θύματος για αποζημίωση ήταν δικαιολογημένη, καθώς ενεργούσε επίσης υπέρ των συμφερόντων όλων των ασφαλισμένων συλλογικά. Σημείωσε μάλιστα ότι το θύμα ήταν υποχρεωμένο να συνεργαστεί στην επαλήθευση των πραγματικών περιστατικών και να δεχτεί ότι ο ασφαλιστής θα μπορούσε να διενεργήσει έρευνες, ακόμη και χωρίς τη γνώση του ασφαλισμένου. Όσον αφορά στη σύζυγο του ασφαλισμένου, το Δικαστήριο έκρινε ότι οι ισχυρισμοί της ήταν αβάσιμοι, διότι οι λιγοστές πληροφορίες που την αφορούσαν, συγκεντρώθηκαν παρεμπιπτόντως και δεν είχαν σχέση με την έρευνα.
Έτσι δεν υπήρξε ποτέ παραβίαση του 8 της ΕΣΔΑ (Ευρωπαϊκή Σύμβαση για την Προστασία των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου).
